Clusterhoofdpijn

Gelukkig komt clusterhoofdpijn minder vaak voor dan spanningshoofdpijn of cervicogene hoofdpijn (hoofdpijn vanuit nekklachten). Ongeveer 1 op de 17.000 mensen krijgt te maken met clusterhoofdpijn. Hetgeen dat opvalt bij clusterhoofdpijn is dat het vaker voorkomt bij mannen dan bij vrouwen, waar dat bij de andere vormen van hoofdpijn vaak andersom is. De eerste aanval is meestal tussen het 20e en 40e levensjaar.

De symptomen van clusterhoofdpijn zijn als volgt:

• Heftige, maar veelal korte aanvallen wisselend van 15 minuten tot 3 uur;
• Snijdende pijn aan één kant van het hoofd, meestal rond en/of achter het oog of bij de slaap;
• Het is mogelijk dat er uitstraling is naar het oor, de kaken of nek;
• Traan oog, rood oog, loopneus, verkleinde pupil, hangend ooglid of vergrote spierspanning aan dezelfde kant als waar de pijn zit;

Er zijn bepaalde uitlokkende factoren die tijdens een aanvalsperiode een aanval kunnen starten. Dit heet ook wel ‘triggers’. Buiten de clusters zorgen deze triggers niet voor aanvallen. Uitlokkende factoren kunnen zijn:

• Alcohol;
• Bloedvat verwijdende medicijnen;
• Een lage zuurstofdruk of sterke schommelingen in luchtdruk;
• Bepaald voedsel (dit is niet bewezen maar veel patiënten geven aan dat dit een rol speelt).

De aanvallen duren meestal tussen de 15 minuten en 3 uur met hier en daar een uitschieter van 8 uur. Het aantal aanvallen varieert per dag, maar ligt meestal rond de 8. De aanvallen komen in periodes (de zogenaamde clusters) van enkele weken tot maanden (episodische clusterhoofdpijn). Als u langer dan 30 dagen hoofdpijn heeft, dan spreken we van chronische clusterhoofdpijn. De aanvallen ontstaan spontaan en dit gebeurt vaak in de nacht. U ervaart dan moeite om stil te blijven liggen/zitten en voelt de drang om te bewegen. Dit kan zich uiten in ijsberen of op bed heen en weer bewegen.

Er zijn twee soorten behandelingen die u kunt volgen tegen clusterhoofdpijn.

1. Behandeling om de aanval vroegtijdig te stoppen;
2. Behandeling om het aantal aanvallen te verminderen.

De belangrijkste behandelingen om de aanval vroegtijdig te stoppen zijn zuurstoftherapie en sumatriptan-injecties.

Tijdens de zuurstoftherapie ademt u via een zuurstofmasker 7 tot 15 liter per minuut zuivere zuurstof uit een zuurstofcilinder. Dit doet u voor een periode van 10 tot 15 minuten. Start hier zo snel mogelijk mee nadat u de aanval voelt opkomen. Het voordeel aan zuurstoftherapie is dat de behandeling weinig bijwerkingen heeft. U kunt zo vaak als het nodig is zuurstof gebruiken. Het nadeel is het formaat van de zuurstofcilinders.

De stof sumatriptan zorgt ervoor dat de bloedvaten in de hersenen vernauwd worden. Deze zijn bij clusterhoofdpijn en migraine verwijd. Daarnaast zorgt het ervoor dat er minder afgifte is van de stoffen die ontstekingen kunnen veroorzaken en zorgt het ervoor dat een ‘pijnbericht’ via de zenuwen niet of minder sterk in de hersenen aankomt. De injecties werken al na 15-30 minuten. Het is ook mogelijk om tabletten te slikken, maar de werking daarvan is langzamer. Er zitten echter wel wat bijwerkingen aan, waardoor het aangeraden wordt om niet zoveel injecties te nemen als dat u aanvallen op een dag heeft. Combineer het dan waar mogelijk met de zuurstoftherapie.

De belangrijkste behandelingen om preventief het aantal aanvallen te verminderen is het injecteren van verapamil, maar ook lithium en topiramaat worden vaak voorgeschreven. Deze middelen hebben als doel om het aantal aanvallen, de duur en hevigheid te verminderen.

Om inzicht te krijgen in de hoofdpijn en het aantal aanvallen kunt u een hoofdpijn-dagboek bijhouden. Deze kunt u met uw arts doorspreken. Daarnaast is het van groot belang om te weten wat de triggers zijn waardoor de clusters opgewekt worden. Probeer zo min mogelijk alcohol te drinken, niet met het vliegtuig te gaan of naar de bergen waar een andere luchtdruk is en om geen nitraten te slikken (hartmedicatie).

Wanneer de behandeling vanuit uw arts onvoldoende werkt, kunnen de arts of neuroloog u leren hoe u zelf een zuurstofmachine bedient of hoe u zelf sumatriptan-injecties kunt zetten.

Helaas kan een fysiotherapeut weinig doen om de clusterhoofdpijnaanvallen tegen te gaan. Wel kunnen onze rug experts kijken of er geen geblokkeerde ribben zijn en of uw bekken rechtstaat waardoor er spanning in het lichaam ontstaat. U kunt ook terecht bij ons voor ademhalingstherapie. Er is een verschil tussen een borst- en buikademhaling. Een buikademhaling kost u de minste energie. Bij een buikademhaling werkt ook uw middenrif mee. Deze zakt, waardoor de ruimte in de borstholte groter wordt en uw longen zich kunnen vullen. Wij kunnen de oefeningen met u doornemen, waarna u deze daarna zelf dagelijks kunt doen.

Neem via onderstaand contactformulier contact op met ons medisch secretariaat en wij helpen u graag aan meer informatie.