Er zijn verschillende varianten van een scoliose en dus ook verschillende oorzaken. In 80% van de gevallen van een scoliose gaat het om een idiopatische scoliose waarvan de oorzaak onbekend is. Uit de onderzoeken lijkt er sprake te zijn van een mate van erfelijkheid en is er een relatie tussen de balans en rotatiestabiliteit van de wervelkolom, maar een exacte oorzaak is nog altijd onbekend. Ongeveer 2 tot 3% van de kinderen tussen 10 en 18 jaar is gediagnosticeerd met een idiopathische scoliose.
Naast een idiopatische scoliose zijn er ook verschillende scolioses waarvan de oorzaak wel bekend is. Denk hierbij aan aangeboren wervelafwijkingen, degeneratieve afwijkingen, neuromusculaire aandoeningen, spierdystrofie (spierzwakte), polio, syndroom van Marfan, tumoren, reumatische afwijkingen en geboorte-afwijkingen.
Helaas kan een scoliose niet worden voorkomen of tegen gegaan worden. Door middel van therapie of een operatie kan de rotatie wel worden gestabiliseerd. Een operatie is gelukkig in de meeste gevallen niet nodig. Vooral tijdens de pubertijd zal de bocht in de wervelkolom goed in de gaten moeten worden gehouden. Daarna zal deze gaan stabiliseren. Bij een grote bocht kan het gevolgen hebben in de bewegingsvrijheid, pijn, behandelopties en heeft het een impact op uw zelfbeeld. Door de rotatie ontstaat er een gibbus, ook wel bolling of bochel genoemd.
Er zijn verschillende varianten van een scoliose met, voor zover bekend, allemaal een eigen oorzaak.
- Idiopathische/structurele scoliose
De meest voorkomende scoliose is een idiopathische scoliose. Deze variant ontstaat tijdens de vroege pubertijd, voornamelijk bij meisjes. Helaas is er in 80% van de gevallen geen oorzaak bekend.
- Niet-structurele scoliose
De niet-structurele scoliose ontstaat niet door een vergroeiing van de wervelkolom, maar ontstaat doordat er een beenlengteverschil aanwezig is of door het aannemen van een afwijkende houding. Door het dragen van een hakverhoging of door houdingstherapie kan dit mogelijk verbeteren.
- Congenitale scoliose
Deze vorm van een scoliose is aangeboren. Op radiologisch onderzoek zijn aangeboren wervelafwijkingen te zien. Denk daarbij aan halve wervels of aan één kant vastgegroeide wervels.
- Degeneratieve scoliose
Deze vorm van scoliose komt vaak tot uiting op hogere leeftijd en is te onderscheiden in twee types.
1. Een eerder geconstateerde scoliose gaat door degeneratie (slijtage) verder achteruit waardoor de bocht in het aantal graden toeneemt.
2. Een nieuw ontwikkelde scoliose in de lage rug bij mensen tussen hun 40- en 50e levensjaar. Deze scoliose veroorzaakt pijn en een bewegingsbeperking.
Osteoporose speelt veelal een rol in een degeneratieve scoliose. Door de verdraaiing, krijgen ook de zenuwen minder ruimte om uit te treden. Daardoor kunt u naast rugpijn ook beenpijn ervaren.
- Neuromusculaire scoliose
Een neuromusculaire scoliose ontstaat door spieraandoeningen, zoals spierzwaktes of spierziekten zoals de Spinale Musculaire Atrofie (SMA) of de ziekte van Duchenne (erfelijke spierziekte).
Bij een scoliose kunt u pijnklachten ervaren. Daarnaast is er veelal een bewegingsbeperking door de gibbus. De rotatievervorming provoceert vaak de meeste klachten.
De veelvoorkomende symptomen zijn:
- Schouder- en bekkenscheefstand;
- Gibussvorming van de ribben;
- Bewegingsbeperking in de richting tegen de gibbus;
- Verhoogde spierspanning;
- Nek- en hoofdpijn;
- Pijn rond bekken;
- Uitstralende pijn in benen;
- Standsafwijking van de borstkast.
Door de 3D-rotatie van de wervelkolom een ongelijke krachtverdeling van de spieren en andere structuren over de rug. Het is dan ook niet mogelijk om de rug symmetrisch te belasten. Er staat meer spanning op een spier als deze de kromming van de rug volgt. Afhankelijk van waar de kromming het ergst is, zal een groter verschil in spierspanning zijn en zullen klachten ontstaan. Wanneer u een houding lange tijd vasthoudt, zoals lang stilstaan of zitten kan pijn en vermoeidheid oproepen.
Een bekkenscheefstand kan een scoliose doen verergeren. Het bekken is de basis van de wervelkolom. Indien hier een scheefstand is, wordt dit elders in de wervelkolom gecorrigeerd. Wanneer er hoger een scoliose is, zal deze versterkt worden. Daarnaast is het belangrijk om de beenlengteverschil in de gaten te houden.
De klachten uiten zich bij iedereen anders. Bij kinderen is er vaker sprake van pijnklachten specifiek aan de kromming van de bocht, waar er bij ouderen vaak een meer diffuse pijn aanwezig is. Kortademigheid, longproblemen en hartklachten zijn klachten die iemand kan ervaren bij forse vervorming van de rug (>50 gr Cobb’s Angle).
Voor het vaststellen van een scoliose is een bezoek aan een specialist als een orthopeed noodzakelijk. Door middel van röntgenfoto’s kan de orthopeed een scoliose vaststellen en het aantal graden van de bocht meten. De hoekmeting wordt uitgevoerd in Cobb’s Angle. U zal onder controle van de specialist blijven en met de tijd worden opnieuw röntgenfoto’s gemaakt om te zien of er verbetering of verslechtering optreedt. Op basis van de uitkomsten wordt de soort therapie gekozen.
Zelf kunt u de oefeningen die u met uw fysiotherapie volgt thuis doen. Uw fysiotherapeut zal enkele oefeningen meegeven die u dagelijks moet doen. Dit zijn vooral oefeningen gericht op houding. Oefeningen om een andere houding aan te leren hebben het meeste effect als je ze vaak doet. Na verloop van tijd wordt de nieuwe houding een goede gewoonte.
Orthopeden raden ook vaak het dragen van een brace. Dit kunt u bespreken met uw specialist.
Tijdens de therapie met onze rugexpert wordt er gewerkt aan de volgende punten:
- Bewustwording van de scoliose en de voorkeurshouding;
- Training van de juiste houding;
- Trainen van dagelijks functioneren in een gecorrigeerde houding;
- 3D-correctie van de scoliose: de oefeningen gaan tegen de bocht en rotatie in;
- Een specifiek oefenprogramma gericht op het verkleinen van de bochten in de wervelkolom;
- Tractie van de wervelkolom;
- Spierversterkende oefeningen.
De therapie start met één behandeling per week. Naarmate er vorderingen zijn, zal dit worden afgebouwd.
In het Rug Expertise Centrum Rotterdam beschikken wij over een OriGENE apparaat. De OriGENE oefentherapie kan bij scoliose klachten worden toegepast mits het geen verergering van de klachten geeft. De training op het OriGENE apparaat wordt gericht op spierkracht en mobiliteit. Doordat de rugspieren sterker worden en gelijkmatiger gebruikt worden kan de ernst van de scoliose verminderen. Door de OriGENE therapie kunt u goed aanvoelen welke houding juist is en leren de juiste spieren aan te spannen.
Wanneer de hoek van de scoliose meer dan 40° à 50 graden bedraagt, zal een operatie worden overwogen. Dit bespreekt u met uw orthopeed in het ziekenhuis. De operatie bestaat uit het rechtzetten van de rug met behulp van titanium staven en schroeven, waarmee een aantal wervels worden vastgezet. De rug wordt hierdoor wat stijver, maar dit geeft vaak weinig aanleiding tot problemen.
Neem via onderstaand contactformulier contact op met ons medisch secretariaat en wij helpen u graag aan meer informatie.
