Een spondylolisthesis kan ontstaan door verschillende oorzaken. Als eerste is een spondylolisthesis vaak een gevolg van een andere rugaandoening, namelijk een spondylolyse. Daarbij worden de wervels niet meer op hun plaats gehouden door de wervelboog aan de achterzijde. Dit wordt gezien als een groeiafwijking van de wervelkolom. Wanneer de wervelboog zijn werk niet meer goed kan uitvoeren, komt er meer druk op de bindweefselbanden en kapsels rond de gewrichtjes. Dit wordt ook wel aangeboren spondylolisthesis genoemd.
Een andere oorzaak is het natuurlijke verouderingsproces. Doordat de tussenwervelschijf in volume afneemt kan er een verschuiving plaatsvinden. Een andere benaming daarvoor is degeneratieve spondylolisthesis. Een ongeluk of breuk van de wervel kan ook zorgen voor een verschuiving. Dit noemen we ook wel een traumatische spondylolisthesis.
Een wervel kan naar voren of naar achter verschuiven. Daarin onderscheiden we dus twee verschillende varianten. Een wervel die naar voren schuift noemen we een antero-listhesis. De wervel verschuift dan richting de buikzijde en is de meest voorkomende variant. Wanneer de wervel naar achter schuift in de richting van de rug, wordt dat een retro-listhesis genoemd.
Spondylolisthesis wordt gedefinieerd in mate van afglijden van de wervel. Hoe verder de wervel afgegleden is, hoe hoger de graad. In totaal zijn er 3 verschillende gradaties, namelijk:
- Spondylolisthesis graad I: Er is een verschuiving van het wervellichaam tot maximaal 25%. U kunt behandeld worden d.m.v. fysiotherapie. (cognitieve gedragsmatige oefentherapie)
- Spondylolisthesis graad II: Er is een verschuiving van het wervellichaam tussen 25% tot 50%. In eerste instantie zult u fysiotherapie kunnen volgen, in de hoop dat de afglijding niet verergerd. Wel is dit al moeilijker om op een conservatieve manier te behandelen. In sommige gevallen zult u alsnog een operatie aangeraden krijgen.
- Spondylolisthesis graad III: Er is een verschuiving van het wervellichaam van meer dan 50%. Dit is niet meer met fysiotherapie te behandelen. Een operatie wordt geadviseerd.
Een spondylolyse of spondylolisthesis hoeft niet altijd voor klachten te zorgen. Indien dit wel het geval is, dan spreken we in de meeste gevallen over een instabiliteitsprobleem van de onderrug. Dit geeft rugklachten, met name bij het staan en lopen. Hierbij passen de volgende symptomen:
- Een instabiel gevoel. Ook wel het gevoel dat het ‘in uw rug kan schieten’;
- Pijn in de lage rug en pijnscheuten;
- Verstijfd gevoel rond de lage rug;
- Lage rugpijn bij het strekken van de rug en een bewegingsbeperking;
- Uitstralende klachten naar de achterzijde van de bovenbenen;
- Rustperiodes verlichten de pijn tijdelijk;
- Mogelijk last van zenuwpijn (ischias).
Om een spondylolisthesis vast te stellen is het belangrijk om een röntgenfoto te laten maken. Hierop kan de wervelkolom in beeld gebracht worden, waarbij een verschuiving te zien is.
Afhankelijk van de ernst van de spondylolisthesis wordt er een ander type behandeling ingezet. Denk aan oefentherapie gericht op stabiliteit bij een graad I afglijding en aan een operatie waarbij de rugwervels aan elkaar vast gezet worden bij een graad III afglijding. De operatie wordt uitgevoerd door een chirurg en wordt ook wel een spondylodese genoemd.
Het is belangrijk om met een spondylolisthesis veel te bewegen. Lang in dezelfde houding blijven is niet bevorderlijk. Zowel niet lang zitten als lopen, staan of liggen. Het is dus belangrijk dat u veel van houding wisselt gedurende de dag. Van uw therapeut zult u oefeningen mee krijgen om thuis uit te voeren. Deze oefeningen kunt u gemakkelijk toevoegen in uw dagelijkse handelingen. Daarom kunt u ze meerdere keren per dag uitvoeren, wel tot 5 keer per dag.
Een gevolg die vaak optreedt na een spondylolisthesis is artrose in de onderrug. Artrose is niet te genezen, maar d.m.v. warmtetherapie of massage wel tijdelijk te verlichten.
Het Rug Expertise Centrum kan u helpen met de oefentherapie en het verbeteren van de stabiliteit van uw rug. Daarbij zal een oefentherapie gebaseerd op de McKenzie methode worden toegepast. Ook bieden wij oefentherapie aan in combinatie met David Spine of OriGENE apparatuur. Hierbij traint u gericht uw lage rug, waarbij u niet kunt gaan compenseren vanuit andere lichaamsdelen. De David Spine apparatuur vindt u in het Rug Expertise Centrum De Bilt en de OriGENE apparatuur staat in ons Rug Expertise Centrum Rotterdam.
Neem via onderstaand contactformulier contact op met ons medisch secretariaat en wij helpen u graag aan meer informatie.
